افراد مبتلا به اختلال وسواس خوردن غذای سالم، همیشه نگران عواقب خوردن غذا بر بدن خود هستند و این منجر به مشکلات زیادی میشود. یکی از نگرانی ها ممکن است شامل کالری اضافی و افزایش وزن باشد. برخی از نگرانی های دیگری که افراد مبتلا به وسواس غذایی تجربه می کنند این است که نگران مواد تشکیل دهنده غذا یا واکنش های آلرژیک هستند. اگر این وسواس غذایی و اختلال خوردن ادامه پیدا کند، زندگی روزمره افراد را تحت تأثیر قرار می دهد و می تواند کیفیت زندگی آنها را مختل کند و حتی گاهی اوقات خطرناک باشد.

اگر با اختلال خوردن در روانشناسی آشنایی داشته باشیم میدانیم از اصلی ترین آن ها، بی اشتهایی و پرخوری عصبی است. اما افراد مبتلا به ارتورکسیا به اندازه ای روی تغذیه سالم وسواس غذایی دارند که در زندگی روزمره آنها از جنبه های مختلف مشکل ایجاد می کند. برای درمان وسواس خوردن غذایی سالم (اختلال ارتورکسیا) میتوانید از خدمات مشاوره روانشناسی تلفنی یا حضوری کلینیک شبانه روزی دکترسلام استفاده کنید

ارتورکسیا چیست؟ تعریف وسواس غذایی

Orthorexia که مردم اغلب آن را تغذیه سالم می نامند، یک اختلال خوردن و وسواس غذایی خطرناک برای تغذیه سالم است. ویژگی آن پرهیز شدید از غذاهایی است که نجس یا ناسالم تلقی می شوند. پزشکان در حال حاضر ارتورکسیا را به عنوان یک اختلال خاص نمی شناسند، اما برخی آن را نوعی اختلال خوردن می دانند.

ارتورکسیا (وسواس غذایی) باعث می شود افراد غذاهایی را که به خود اجازه می دهند محدود کنند. ارتورکسیا یک اختلال خوردن ناشناخته است که این روزها اهمیت بیشتری پیدا کرده است. ارتورکسیا اصطلاحی است که برای توصیف دقیق انتخاب غذا به کار می رود. بنابراین، یک فرد ارتورکسیک روی ایده یک رژیم غذایی سالم تمرکز می کند و از مصرف برخی محصولاتی که برای سلامتی مضر می دانند (مواد شیمیایی، نمک، چربی ها و غیره) اجتناب می کند. آنها برای جلوگیری از جذب این مواد، منوی غذایی خود را از قبل برنامه ریزی می کنند و ممکن است از ترس قرار گرفتن در محیطی که کنترل رژیم غذایی آنها غیرممکن باشد (رستوران شرکت، فست فود و …) با خطر انزوای اجتماعی مواجه شوند. گاهی وسواس غذایی آنقدر زیاد است که زندگی روزمره را تحت تاثیر قرار می دهد و باعث می شود زندگی مختل شود.

پاتریک دنو متخصص فرانسوی، از بیماری اورتورکسیا به عنوان یک “اختلال خوردن و وسواس غذایی” صحبت می کند. به این معنا که کاهش خطر از طریق کنترل، ترس از خطر را افزایش می دهد.

تشخیص اختلال خوردن و درمان وسواس غذایی

تست براتمن می‌تواند رابطه فرد با غذا را تشخیص دهد: اگر فرد به چهار یا پنج سوال پاسخ مثبت بدهد نشان می‌دهد که غذا موضوع اضطراب است و وسواس غذایی وجود دارد. از سوی دیگر اگر او به همه سؤالات پاسخ مثبت دهد، نشان دهنده «اختلال خوردن» و بیماری اورتورکسیا است.
آیا شما بیش از 3 ساعت در روز به رژیم غذایی خود فکر می کنید؟
آیا وعده های غذایی خود را از چند روز قبل برنامه ریزی می کنید؟
آیا ارزش غذایی وعده های غذایی برای شما مهمتر از لذت خوردن است؟
آیا کیفیت زندگی شما بدتر شده است، در حالی که کیفیت وعده های غذایی شما بهبود یافته است؟
آیا عزت نفس شما به دلیل تمایل به تغذیه سالم افزایش یافته است؟
آیا غذاهایی را که قبلاً دوست داشتید به نفع غذاهای “سالم” کنار گذاشته اید؟
آیا رژیم غذایی شما را از بیرون رفتن باز می دارد و از خانواده و دوستان دور می کند؟
آیا هر بار که از رژیم غذایی خود منحرف می شوید احساس گناه می کنید؟
آیا وقتی سالم غذا می خورید با خودتان احساس آرامش و کنترل می کنید؟

علائم ارتورکسیا یا علائم وسواس غذایی

اگرچه بیماری و اختلال ارتورکسیا هیچ تشخیص رسمی ندارد، اما افرادی که رفتار عصبی در اطراف غذا ایجاد می کنند علائم مشترکی را نشان می دهند:

• افراد مبتلا به ارتورکسیا اغلب با خوردن غذاهایی که آنها را “ناسالم” توصیف می کنند، احساس ترس شدید می کنند.
• ارتورکسیا منجر به وسواس نسبت به غذای سالم، تغذیه و هر چیزی که به غذا مربوط است می شود.
• افراد ممکن است در یافتن ارزش غذایی غذاهایی که می خورند وسواس پیدا کنند.
• ارتورکسیا همچنین شامل صرف زمان زیادی در هر روز برای برنامه ریزی یا یادگیری در مورد تغذیه سالم است.
• برخی از افراد آنقدر در مورد تغذیه سالم وسواس پیدا می کنند که ممکن است از برخی رویدادهای اجتماعی اجتناب کنند تا از خوردن غذاهایی که آن طور که آنها غذای سالم می دانند اجتناب کنند.
• در برخی موارد افراد مبتلا به ارتورکسیا ممکن است به دلیل کاهش وزنی که در نتیجه محدودیت های شدید رژیم غذایی به دست می آورند، دچار سوءتغذیه ناخواسته شوند.
• افراد مبتلا به ارتورکسیا اغلب احساس می کنند که عزت نفس آنها با توانایی آنها در پیروی دقیق از یک سبک زندگی که آنها را سالم می دانند مرتبط است. بنابراین، این اختلال خوردن می تواند منجر به سایر مشکلات سلامت روان شود.
• افکار تحقیر آمیز در مورد دیگرانی که غذای سالم نمی خورند.
• احساس اینکه رعایت محدودیت های غذایی نشانه اعتماد به نفس است.
• با پاکسازی منظم یا روزه گرفتن بدن را “سم زدایی” میکنند.
• نکوهش و سرزنش خود وقتی غذای ناسالمی خورده اند.

دلایل ارتورکسیا: غذا به عنوان یک موضوع گناه

بر اساس برخی شواهد به نظر می رسد پیام های پیشگیرانه برای رژیم غذایی سالم تر، توصیه به مقدار مشخصی میوه و سبزی در روز، عدم مصرف زیاد چربی و … رابطه با غذا را به خصوص از نظر احساس گناه بسیار پیچیده می کند. علاوه بر این اگر فرد وسواس غذایی بیماری اورتورکسیا داشته باشد، گناه و احساس وحشت شدید است و او سعی می کند با یک سفتی جدید در رژیم غذایی خود جبران کند.

ارتورکسیا به طور رسمی به عنوان یک اختلال خوردن مانند بی اشتهایی یا پرخوری عصبی شناخته نمی شود. همچنین هنوز مشخص نیست که آیا اثرات آن برای سلامتی مضر است یا خیر. با این حال، انزوای اجتماعی فرد ارتورکسیک می‌تواند قوی باشد و هویت آن‌ها با تمرکز وسواسی بر غذا مرتبط است. در واقع تغذیه سالم به یک چیز خودخواهانه تبدیل می شود. همچنین گاهی اوقات احساس برتری نسبت به کسانی که در شیوه های ناسالم غذا خوردن خود گیر کرده اند، ایجاد می شود.

orthorexia nervosa