عبارت “منفعل تهاجمی” برای اولین بار در طول جنگ جهانی دوم در سال 1945 در ایالات متحده توسط سرهنگ منینگر، روانپزشک نظامی آمریکایی استفاده شد. این دو کلمه می خواستند رفتاری از عدم اطاعت، نافرمانی پوشیده (نه از پیش رو) را توصیف کنند. در واقع برخی از سربازان مایل به اطاعت از دستورات مافوق خود نبودند اما آن را به صورت زبانی بروز ندادند و به طور غیر مستقیم و ضمنی با رفتارهای منفعلانه مانند خود خرابکاری، کندی، ناکارآمدی، تعلل و همچنین بی انگیزگی یا کندی این کار را انجام دادند. به این ترتیب است که اصطلاح “منفعل – پرخاشگر” متعاقباً در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی ثبت شد.
شناسایی افراد منفعل پرخاشگر آسان نیست. در این مطلب خواهیم فهمید که این افراد چگونه رفتار می کنند و چگونه می توانیم آنها را تشخیص دهیم. شما در مرکز مشاوره دکترسلام، با مشاوره آنلاین یا حضوری، میتوانید برای درمان پرخاشگری منفعل اقدام کنید. کلینیک دکترسلام با دارا بودن تیمی از بهترین درمانگران تهران که همگی بیش از 10سال تجربه کاری دارند در خدمت شماست.
پرخاشگر منفعل کیست؟ افراد منفعل و پرخاشگر اغلب متوجه نمی شوند که اختلال شخصیت منفعل پرخاشگر دارند تا زمانی که متوجه شوند کار، دوستی، خانواده یا روابط اجتماعی آنها یک بهم ریخته است و این الگویی است که تکرار می شود. در این لحظه است که می توانند بفهمند که یک مشکل خاص در شخصیت خود دارند.
مطالعه این مطلب توصیه میشود: مشاوره خانواده
تعریف اختلال شخصیت منفعل پرخاشگر
پرخاشگری منفعلانه چیست؟ اختلال شخصیت منفعل پرخاشگر که به آن اختلال شخصیت منفی گرا نیز گفته می شود. معنی پرخاشگر منفعل با مشکل دائمی کنترل، کمال و نظم مشخص می شود که فرد مبتلا به این اختلال را از انجام یک کار باز می دارد یا سرعت آن را کاهش می دهد. تشخیص بر اساس معیارهای بالینی خواهد بود.
مطالعه این مطلب توصیه میشود: مشاوره رابطه
علل بروز اختلال شخصیت پرخاشگری منفعل
عوامل متعددی می تواند علل اختلال پرخاشگری منفعل باشند. ما در افرادی که از اختلال شخصیت پرخاشگری منفعل رنج می برند، بیان ضعیفی از احساسات منفی (به ویژه خشم) در طول تعاملات اجتماعی احساس می کنیم و این به دلیل مشکلات یادگیری و یا اضطراب است.
علت شخصیت منفعل پرخاشگر ممکن است به دلیل صدماتی باشد که در دوران کودکی فرد متحمل شده است: سوگواری یکی از عزیزان، والدین مستبد و محیط خانوادگی متضاد. یک رویکرد اجتماعی نشان میدهد که اطلاعات متناقض از اعضای خانواده در طول تربیت فرد میتواند باعث شود که فرد در مراحل بعدی زندگی هوشیارتر باشد.
همچنین رقابت بین خواهر و برادر می تواند عامل محرک اختلال منفعل پرخاشگر باشد. داشتن یک برادر کوچک به معنای مشارکت در محبت والدین است که می تواند باعث شود فرزند بزرگتر احساس رقابت خواهر و برادری کند.
همانطور که در اختلال شخصیت پرخاشگر منفعل دیده می شود ممکن است عوامل ژنتیکی خاصی وجود داشته باشد که باعث شود فرد از نظر عاطفی ناپایدار و تحریک پذیر شود.
ویژگی ها و علائم اختلال شخصیت منفعل پرخاشگر
اختلال شخصیت منفعل-پرخاشگر (Passive-Aggressive Personality Disorder) یکی از اختلالات شخصیتی است که با الگوهای ناهمخوانی و ناسازگاری بین رفتار ظاهری و افکار و احساسات فرد مشخص میشود. افرادی که این اختلال را دارند، معمولاً رفتارهای مقاومتی، مخفیانه و ناخواسته را نشان میدهند.
در زیر به برخی از نشانهها و علائم اختلال شخصیت منفعل-پرخاشگر اشاره میکنیم:
- مقاومت در برابر تقاضاها و خواستهها: افراد مبتلا به این اختلال معمولاً درخواستها و تقاضاهای دیگران را نادیده میگیرند یا به آنها عمل نمیکنند. آنها ممکن است به طور ظاهری رضایت خود را نشان دهند ولی در عمل انتقامجویانه یا دست کم کردن اهمیت به تقاضاها عمل میکنند.
- انتقامجویی: افراد مبتلا به این اختلال معمولاً به طور ناخودآگاه انتقامجویی هستند. آنها ممکن است به صورت غیرمستقیم از طریق رفتارهای نقصانزا، دیرکرد و یا سرکوبی به افراد دیگر انتقام بگیرند.
- انعطافپذیری کم: این افراد معمولاً دچار مشکلات در انعطافپذیری هستند و تغییر به سمتی که دیگران از آنها میخواهند را دشوار مییابند. آنها ممکن است مقاومت کنند و بهطور فعال تلاش کنند تا تغییرات را به تعویق بیندازند یا از آنها خودداری کنند.
- تحریکپذیری زیاد: افراد مبتلا به این اختلال معمولاً به طور آشکاری به تحریکات راکد و تهدیدکننده واکنش نشان میدهند. آنها ممکن است به سرعت خشمگین شوند، احساس ناراحتی و نارضایتی کنند و یا به طرز ناخواسته رفتارهای خشونتآمیزی را نشان دهند.
این توضیحات تنها یک معرفی کلی درباره علائم اختلال شخصیت منفعل-پرخاشگر است. برای تشخیص دقیق و درمان این اختلال، توصیه میشود با مشاورین ما مشورت کنید.
چگونه با یک فرد منفعل-تهاجمی برخورد کنیم؟
همیشه آسان نیست که بدانید چگونه در برابر یک فرد منفعل – پرخاشگر که به شما احساس واقعی خود را نشان نمی دهد واکنش نشان دهید. آنها باعث ایجاد ناامیدی و یا سوء تفاهم در افراد دیگر می شوند. بهترین راه برای مقابله با یک فرد منفعل – پرخاشگر این است که مراقب صحبت های خود باشید، با آنها خیلی رئیس، سختگیر یا زورگو نباشید.
در محیط حرفه ای، به احتمال زیاد او بسیار مستعد است، بنابراین باید تا حد امکان تلاش کند که ناخودآگاه او را آزار ندهد تا احساس نکند که مورد حمله قرار گرفته است و دیگر نمی خواهد اراده ای برای ارائه بهترین ها در محل کار داشته باشد. این افراد باید دائماً به آنها اطمینان داده شود. اما از قاطعیت دریغ نکنید و به او بگویید چه مشکلی دارد تا بداند رفتارش می تواند به نزدیکانش آسیب برساند.
نحوه برخورد با افراد پرخاشگر منفعل
برخورد با افراد پرخاشگر منفعل ممکن است چالش برانگیز باشد، اما در زیر چند راهنمایی برای مواجهه با آنها را ذکر میکنم:
- حفظ آرامش: در مواجهه با رفتارهای پرخاشگرانه آنها، حفظ آرامش خود بسیار مهم است. واکنش آرام و کنترل شده شما میتواند به آنها کمک کند تا بهترین تصمیمات را بگیرند و کنترل خود را بازیابند.
- به آنها فضایی بدهید: در صورتی که شخصیت منفعل پرخاشگری در فضایی مشترک با شما قرار دارد، بهتر است فضای مجزا و آرامی را برایش فراهم کنید تا بتواند به تنهایی خود را مدیریت کند و احساس امنیت بیشتری داشته باشد.
- اظهار توجه و احترام: توجه و احترام به نیازها و احساسات آنها مهم است. به آنها فرصت دهید تا نظرات و نیازهایشان را بیان کنند و به آنها گوش کنید. این میتواند به ایجاد ارتباط قویتر و سازندهتر کمک کند.
- ارائه گزینهها: به جای اینکه به آنها فرمان دهید یا آنها را مجبور به عملی خاص کنید، سعی کنید گزینههای مختلفی را برایشان ارائه دهید تا احساس کنترل و قدرت تصمیمگیری بیشتری داشته باشند.
- مراجعه به مشاور یا روانشناس: اگر رفتارهای منفعل پرخاشگری فرد به شدت مزاحمتآور است و تاثیر منفی بر زندگی شما یا دیگران دارد، مراجعه به مشاور یا روانشناس میتواند مفید باشد. آنها میتوانند راهنمایی و پشتیبانی لازم را در این زمینه ارائه کنند.
- با این حال، همواره مهم است که در مواجهه با افراد منفعل پرخاشگر، مراقب خود و سلامت روانی خود باشید.
درمان اختلال شخصیت منفعل پرخاشگر
اختلال شخصیت منفعل پرخاشگر یک مشکل پیچیده است که بهتر است توسط یک تیم متخصص درمانی مورد بررسی قرار گیرد. اما در کل، درمان اختلال شخصیت پرخاشگر منفعل شامل چندین روش است:
- درمان دارویی: برخی داروها می توانند علائم اختلال شخصیت منفعل-پرخاشگر را کاهش دهند. مشاوره با یک متخصص روانپزشک می تواند به شما در درمان اختلال شخصیت منفعل پرخاشگر کمک کند.
- روش های رفتاری: تغییر الگوهای رفتاری و تفکری ممکن است به شما کمک کند تا با واکنش های خود به موقعیت ها بهتر مقابله کنید. می توانید با یک مشاور روانشناسی برای یادگیری این مهارت ها و درمان شخصیت منفعل پرخاشگر همکاری کنید.
راه های درمان شخصیت منفعل پرخاشگر
اختلال شخصیت منفعل-پرخاشگر تحت نظر یک متخصص روانشناسی قابل درمان است. درمان این اختلال ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- روشهای رفتاری: متخصص روانشناسی میتواند به شما کمک کند الگوهای رفتاری منفعل-پرخاشگرانه را شناسایی کنید و راهحلهای جایگزین و سازندهتر را بیاموزید.
- مشاوره فردی: در جلسات مشاوره فردی، میتوانید درباره تجربیات شخصی خود صحبت کنید و با روانشناس خود درباره راههای مقابله با واکنشهای منفعلانه و پرخاشگرانه کار کنید.
- درمان دارویی: برخی داروها میتوانند در کنترل علائم و درمان شخصیت منفعل پرخاشگر کمک کنند. در این مورد، روانپزشک میتواند تشخیص دقیق و داروهای مناسب را تجویز کند.
- توصیه میکنیم: با یک متخصص روانشناسی مشورت کنید تا برنامه درمانی مناسبی برای درمان منفعل پرخاشگر تعیین شود و شما را در بهبود و بهتر مدیریت کردن شخصیت خود یاری کند.
فواید مشاوره درمان اختلال شخصیت پرخاشگر منفعل
مشاوره درمانی برای اختلال شخصیت پرخاشگر-منفعل میتواند بسیار مفید باشد. درمان مشاوره میتواند به شما کمک کند تا:
- شناخت بهتر خودت: با مشاوره میتوانید علل و موانعی که باعث ایجاد این اختلال در شما شدهاند را بشناسید و بهتر درک کنید که چگونه این اختلال تأثیر میگذارد.
- تسلط بر احساسات و عواطف: مشاوره میتواند به شما کمک کند تا درک بهتری از احساساتتان داشته و یاد بگیرید چگونه آنها را کنترل کنید و به شکلی سازنده بیان کنید.
- ساخت روابط سالم: با کمک مشاوره میتوانید روابطتان را بهبود بخشید و به شکلی سالم و متعادل با دیگران برقرار شوید.
- تغییر الگوهای رفتاری: مشاوره میتواند به شما کمک کند تا الگوهای رفتاری ناپسندی که باعث ایجاد تنش و مشکلات در زندگیتان میشوند را تغییر دهید.
نکات و تکنیک های درمان پرخاشگری
درمان پرخاشگری بستگی به علت و شدت آن دارد. اما در کل، چندین راهکار و تکنیک میتواند مفید باشد:
- آموزش مدیریت خشم: یادگیری راهکارهای سازنده برای کنترل خشم میتواند کمک کند. تنفس عمیق، تمرکز بر روی احساسات مثبت، و تغییر تفکر منفی به مثبت از مهمترین روشها است.
- مهارتهای ارتباطی: یادگیری نحوه بیان نیازها و احساسات به صورت سازنده و احترامآمیز میتواند از وقوع خشونت جلوگیری کند.
- مشاوره فردی: مراجعه به یک روانشناس میتواند به شما در درک عمیقتر از علتها و بهبود روابط کمک کند.
- تمرینات آرامشبخش: ورزش، مدیتیشن، و یوگا میتوانند به شما در کاهش استرس و افزایش آرامش کمک کنند.
نکات و تکنیک های درمان منفعل بودن
درمان منفعل بودن نیز با توجه به علت و شدت آن متفاوت است. اما در کل، میتوانید از چندین راهکار و تکنیک برای درمان رفتار منفعلانه استفاده کنید:
- افزایش اعتماد به نفس: کار با یک مشاور یا روانشناس میتواند به شما کمک کند تا اعتماد به نفس خود را افزایش دهید و مهارتهای ارتباطی را تقویت کنید.
- تنظیم هدفها: تعیین هدفهای واقعگرا و قابل دسترس میتواند شما را به انگیزه و انرژی لازم برای اقدام به عمل دعوت کند.
- تمرین مهارتهای تصمیمگیری: آموزش و تمرین مهارتهای تصمیمگیری میتواند به شما کمک کند تا از تردید و ترس از تصمیمگیری خارج شوید و به عمل بپردازید.
- تمرینات خودشناسی: تمرینات مانند نوشتن خاطرات، داشتن یک ژورنال روزانه، و تمرکز بر خودآگاهی میتوانند به شما در درک عمیقتر از خود و نیازهایتان کمک کنند.
سبک ارتباطی منفعل پرخاشگر
سبک ارتباطی منفعل پرخاشگر یک الگوی نامطلوب و ناسازگار در ارتباطات است. در این الگو، فرد به طور منفعل نسبت به نیازها و حقوق خود عمل میکند و در عین حال به طور پرخاشگرانه و عصبی به دیگران واکنش نشان میدهد. این الگو معمولاً نشانه از عدم توانایی در بیان نیازها، اعتماد به نفس پایین، عدم مهارتهای ارتباطی سالم و نتوانایی در مدیریت خشم است. برای مقابله با این الگو، میتوانید از راهکارهای زیر استفاده کنید:
- آموزش مهارتهای ارتباطی: یادگیری نحوه بیان نیازها و احساسات خود به صورت سازنده و احترامآمیز میتواند به شما کمک کند تا روابطتان را بهبود بخشید.
- تقویت اعتماد به نفس: کار با یک مشاور یا روانشناس میتواند به شما کمک کند تا اعتماد به نفس خود را افزایش دهید و از بیان نیازها و مطالباتتان بدون ترس و اضطراب بیشتری استفاده کنید.
- مدیریت خشم: آموزش راهکارهای سازنده برای کنترل خشم و عصبانیت میتواند به شما کمک کند تا به طور سازندهتری با دیگران در مواقع دشوار برخورد کنید.
- تمرینات خودشناسی: تمریناتی مانند مدیتیشن، تمرکز بر خودآگاهی، و تحلیل رفتارهای خود میتوانند به شما کمک کنند تا نمرهگذاری و تغییر الگوهای غیرسالم را شناسایی کنید.
تیپ شخصیتی منفعل پرخاشگر
تیپ شخصیتی منفعل پرخاشگر یکی از انواع شخصیتهایی است که در روانشناسی شناختی توصیف شده است. این تیپ شخصیتی معمولاً شامل الگوهای رفتاری نامطلوب است که نشانههایی از عدم توانایی در بیان نیازها، ترس از رد شدن، اعتماد به نفس پایین و ناتوانی در مدیریت خشم دارد.
افراد با تیپ شخصیتی منفعل پرخاشگر به طور عمومی از بیان نظرات، خواستهها و نیازهای خود پرهیز میکنند و در عوض، به صورت غیرمستقیم و پرخاشگرانه رفتار میکنند. آنها ممکن است در مواجهه با موقعیتهای تنشزا و اختلاف نظرها، به صورت عصبانی و پرخاشگرانه واکنش نشان دهند.
اصولاً این الگوی رفتاری ناشی از ترس از عدم قبولی و از دست دادن کنترل است. افراد با تیپ شخصیتی منفعل-پرخاشگر معمولاً به دنبال ایجاد تأثیر و کنترل بر دیگران هستند، اما به دلیل نگرانیهای ذهنی و احساس عدم ارزشیابی، از راههای غیرسالم و ناسازگار به این هدف دست پیدا میکنند.
اگر شما به تیپ شخصیتی منفعل-پرخاشگر مربوط میشوید، میتوانید با کمک مشاور یا روانشناس، مهارتهای ارتباطی سالم را یاد بگیرید، اعتماد به نفس خود را افزایش دهید و راهکارهای سازنده برای مدیریت خشم و ترس را بیاموزید. این نوع کار باعث میشود تا بتوانید روابطتان را بهبود بخشید و با موقعیتهای تنشزا بهتر برخورد کنید.
رفتارهای پرخاشگرانه منفعل
رفتارهای پرخاشگرانه منفعل به رفتارهایی اشاره دارد که در آن فرد، در حالت منفعل، به طور غیرمستقیم و غیرسالم با دیگران برخورد میکند. رفتار پرخاشگرانه منفعلانه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- سکوت خشمآمیز: فرد در مواجهه با مشکلات یا نارضایتیها، خشم و عصبانیت خود را با سکوت و عدم بیان آشکار نشان میدهد. این رفتار میتواند دیگران را به اندازه بیشتری تحریک کند.
- انتقامجویی غیرمستقیم: فرد به جای بیان مستقیم نیازها و احساسات، از راههای غیرمستقیم مانند پنهانکاری، نقد پنهانی یا تحقیر دیگران، رفتارهای انتقامجویی انجام میدهد.
- عدم همکاری و مقاومت: فرد در مواجهه با درخواستها یا تقاضاهای دیگران، عدم همکاری و مقاومت نشان میدهد. این ممکن است باعث تأخیر یا اختلال در فرآیندها و روابط شود.
- پراکندگی مسئولیت: فرد ممکن است به جای پذیرش مسئولیتهای خود، آن را به دیگران منتقل کند یا به اندازه کافی همکاری نکند. این رفتار میتواند منجر به نقص در انجام وظایف و ایجاد تنش در روابط شود.
رفتارهای پرخاشگرانه منفعل نشانههایی از ناتوانی در بیان نیازها، ترس از رد شدن، عدم اعتماد به نفس و ناتوانی در مدیریت خشم است. در صورتی که شما این نوع رفتارها را دارید، ممکن است نیاز به کمک مشاوره و آموزش مهارتهای ارتباطی سالم داشته باشید.
همهچیز درمورد افراد منفعل پرخاشگر
افراد منفعل پرخاشگر معمولاً در مواجهه با مشکلات و تنشها، به جای بیان احساسات و نیازهایشان، به شیوههای پرخاشگرانه و خشنانه عکس العمل میدهند. آنها ممکن است نتوانند به درستی مهارتهای ارتباطی را تمرین کنند، ناتوانی در مدیریت خشم و استرس داشته باشند و قدرت کنترل ناکافی بر احساسات را تجربه کنند. این رفتار ممکن است به علت ترس، عدم اعتماد به نفس، نگرانیهای روانشناختی یا تجربههای نامطلوب در گذشته باشد.
برای کمک به افراد منفعل پرخاشگر، میتوان به موارد زیر توجه کرد:
- ایجاد فضای آرام و امن: افراد منفعل پرخاشگر به دنبال فضایی هستند که احساس امنیت و آرامش را برای خود فراهم کند. بنابراین، ایجاد فضای مناسب و ارائه حمایت به آنها میتواند مفید باشد.
- آموزش مهارتهای ارتباطی: آموزش مهارتهای ارتباطی به این افراد میتواند آنها را در بیان احساسات و نیازهایشان بهبود بخشد و از شیوههای پرخاشگرانه جلوگیری کند.
- مدیریت خشم و استرس: آموزش تکنیکهای مدیریت خشم و استرس میتواند افراد منفعل پرخاشگر را در کنترل و کاهش عواطف منفی کمک کند.
- پیدا کردن راههای سازنده برای بیان احساسات: افراد منفعل پرخاشگر ممکن است ناتوانی در بیان احساسات خود را تجربه کنند، بنابراین کمک به آنها برای پیدا کردن روشهای سازنده و موثر برای بیان احساسات میتواند مفید باشد.
رفرنس علمی مطلب: What Is Passive-Aggressive Behavior