افسردگی موقعیتی در پاسخ به یک رویداد خارجی یا عامل استرس زا رخ می دهد. این نوع افسردگی که افسردگی واکنشی نیز نامیده میشود، اغلب با علائمی مشابه علائم کلاسیک افسردگی ظاهر میشود. اگرچه افسردگی موقعیتی، به طور رسمی یک بیماری قابل تشخیص نیست، اما اغلب واکنش‌هایی را توصیف می‌کند که ممکن است افراد در مواجهه با شرایط سخت زندگی از خود بروز دهند.
افسردگی موقعیتی، گاهی به عنوان افسردگی شرایطی شناخته میشود. در این نوع از افسردگی، شما ممکن است در موقعیت‌های خاص یا در پاسخ به رویدادهای خاص، احساس افسردگی و ناراحتی کنید. این نوع افسردگی ممکن است در موارد زیر رخ دهد:
- رفتارهای تناسب ناپذیر: برخی از موقعیت‌ها ممکن است با ارزش‌ها و باورهای شخصی شما تناسب نداشته باشد. به عنوان مثال، اگر شما در محیطی کار کنید که باورهای شما را نقض می‌کند یا ارزش‌های شما را دور می‌ندازد، ممکن است احساس افسردگی کنید.
- رویدادهای تراژیک: رخدادهای تراژیک مانند از دست دادن عزیزان، تجربه ضربه‌های اقتصادی، تجربه صدمات جسمی یا روانی و غیره، ممکن است منجر به افسردگی در موقعیت‌های خاص شود.
- فشارهای روزمره: برخی از موقعیت‌های روزمره ممکن است فشار روانی و استرس را افزایش دهند، که به نوبه خود منجر به افسردگی در موقعیت‌های خاص میشود. به عنوان مثال، مشکلات مالی، مشکلات رابطه‌ای، فشارهای شغلی و غیره.
در صورتی که شما با افسردگی موقعیتی مواجه هستید، توصیه میکنیم که با یک متخصص روانشناسی مشورت کنید. آنها میتوانند به شما کمک کنند که با علل افسردگی در موقعیت‌های خاص بیشتر آشنا شوید و راه‌های مدیریت و درمان آن را بیابید. همچنین، مراقبت از خود، تمرینات تنفس عمیق و مراقبت از سلامت عمومی نیز میتوانند در کاهش اثرات افسردگی موقعیتی کمک کنند.
اگر به دنبال تشخیص یا درمان افسردگی موقعیتی هستید میتوانید در هر ساعت از شبانه روز با شماره 09212014880 تماس بگیرید و از خدمات مشاوره افسردگی (حضوری، تلفنی، آنلاین) مرکز مشاوره دکترسلام استفاده کنید.
مطالعه این مطلب توصیه میشود: ارتباط با روانشناس آنلاین 24ساعته
افسردگی موقعیتی چیست؟
برای اینکه افسردگی موقعیتی مشخص شود، افراد باید با یک تجربه بسیار استرس زا ناشی از شرایط مختلف خارجی روبرو شوند. بنابراین افسردگی موقعیتی در اثر رویدادها یا موقعیت های بیرونی ایجاد می شود. اتفاق های پر استرسی مانند از دست دادن شغل، جدایی دشوار یا تشخیص یک مشکل پزشکی میتوانند از عوامل بروز افسردگی موقعیتی باشند.
در برخی موارد، اتفاقاتی که می تواند باعث افسردگی موقعیتی شود، منفی نیست. به عبارت دیگر، تغییرات مثبت در زندگی نیز می تواند آنقدر استرس زا باشد که باعث این آسیب شود. به عنوان مثال می توان به افسردگی بعد از زایمان اشاره کرد. در حالی که این لحظات مثبت می توانند احساسات زیادی را به همراه داشته باشند، می توانند آنقدر استرس برای فرد ایجاد کنند که شخص در نهایت احساس ترس، غم و ناامنی را تجربه کند.
مطالعه این مطلب توصیه میشود: بهترین دکتر افسردگی در تهران
نشانه ها و علائم افسردگی موقعیتی
علائم افسردگی موقعیتی بسیار شبیه به علائم افسردگی اساسی است. به عبارت دیگر افراد مبتلا به این عارضه اغلب احساس غمگینی، تحریک پذیری، تغییر در عادات غذایی می کنند و از نظر اجتماعی منزوی می شوند. اگرچه هر فرد نسبت به استرس واکنش متفاوتی نشان می دهد، اما اکثر علائم افسردگی موقعیتی به این صورت است:
برخی از نشانه‌ها و علائم افسردگی موقعیتی عبارت اند از:
- احساس ناخوشایند: افراد ممکن است در موقعیت‌های خاصی احساس ناخوشایندی مانند ناراحتی، ناراحتی، ترس یا بی‌اعتمادی داشته باشند.
- تغییر در روحیه: روحیه کسانی که درگیر افسردگی هستند ممکن است در موقعیت‌های خاص کاهش یابد. آنها ممکن است احساس بی‌امیدی، خستگی و عدم علاقه به فعالیت‌های روزمره داشته باشند.
- اختلال در خواب: ممکن است افراد در موقعیت‌های خاصی اختلال در الگوی خواب خود تجربه کنند، مانند بیدار شدن زودهنگام، دشواری در خوابیدن یا خواب آلودگی.
- تغییر در رفتار و عادات: افراد ممکن است در موقعیت‌های خاص تغییراتی در رفتار خود نسبت به روزهای عادی نشان دهند. این شامل کاهش سطح فعالیت، انزواکشی، عدم تمایل به انجام فعالیت‌های مورد علاقه و از دست دادن انگیزه است.
- تغییرات فیزیکی: افراد ممکن است در موقعیت‌های خاص تغییراتی در وضعیت بدنی خود تجربه کنند، مانند کاهش اشتها، افزایش وزن، کاهش وزن، درد و آزارهای جسمی.
- مشکلات تمرکز و توجه: افراد ممکن است در موقعیت‌های خاصی مشکلاتی در تمرکز و توجه خود تجربه کنند. آنها ممکن است دچار فراموشی، عدم تمرکز و دشواری در تصمیم‌گیری شوند.
مهم است بدانید که افسردگی موقعیتی یک مشکل حائز اهمیت است و در صورتی که به نشانه‌ها و علائم آن در خود یا دیگران توجه کنید، بهتر است به یک متخصص مشاوره روانشناسی مراجعه کنید تا راهنمایی و درمان مناسبی برای افسردگی موقعیتی دریافت کنید.
علل و دلایل افسردگی موقعیتی
افسردگی شایع ترین اختلال روانی است که بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی بیش از 300 میلیون نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می دهد. در حال حاضر چهارمین علت اصلی رنج و ناتوانی در جهان است و این بیماری عمدتاً مردان و زنان 25 تا 44 ساله را تحت تأثیر قرار می دهد و این تعداد در بین نوجوانان نیز به طور مداوم در حال افزایش است.
درمورد افسردگی موقعیتی، هر موقعیت یا شرایط استرس زا که فراتر از توانایی های مقابله ای فرد باشد، می تواند منجر به بروز افسردگی موقعیتی شود. البته واکنش همه افراد به یک شکل نیست و این موضوع در واقع به تجربیات زندگی یا حتی برخی عوامل ژنتیکی در افراد بستگی دارد.
برخی از شایع ترین دلایل افسردگی موقعیتی عبارتند از:
- بروز یک حادثه تلخ (مانند مرگ یک عزیز، شکست عشقی، خیانت)
- از دست دادن شغل یا داشتن شغل بسیار پر استرس
- حاملگی، تولد یا سقط جنین
- تشخیص یک بیماری لاعلاج در بدن
- مشکلات اقتصادی
درمان افسردگی موقعیتی
درمان افسردگی باید توسط یک روانشناس انجام شود. روشهای درمانی مختلفی وجود دارد. از جمله روشهای رایج و موثر در درمان افسردگی موقعیتی میتوان به روان درمانی با رویکرد شناختی-رفتاری، روانکاوی، خانواده درمانی، رفتار درمانی و دارو درمانی اشاره کرد. همچنین برخی تغییرات در سبک زندگی نیز می تواند به درمان افسردگی موقعیتی کمک کند.
چند راهکار مدیریت و درمان افسردگی موقعیتی عبارت اند از:
- تغییر نگرش: تلاش کنید نگرش خود را نسبت به موقعیت تغییر دهید. به جای فکر کردن به موانع، تمرکز خود را بر روی راه حل‌ها و فرصت‌های موجود متمرکز کنید. تلاش برای دیدن این که موقعیت خاص می‌تواند چه فرصت‌ها و درس‌هایی برای یادگیری داشته باشد، می‌تواند به شما کمک کند تا از افسردگی خارج شوید.
- حفظ سلامت روانی و جسمی: مراقبت از خود و حفظ سلامت روانی و جسمی بسیار مهم است. به خواب کافی توجه کنید، روزانه ورزش کنید و تغذیه سالم داشته باشید. همچنین، فعالیت‌هایی که شما را خوشحال و مسرور میکنند را در برنامه خود قرار دهید.
- حمایت از خود: با اطرافیان خود در مورد مشکلات خود صحبت کنید. این می‌تواند به شما کمک کند تا احساس تنهایی کمتری داشته باشید و از حمایت و قدرت ارتباطات مثبت بهره‌برده شوید.
- مراجعه به مشاور: در صورتی که افسردگی شما مدت طولانی است یا بر شدت زندگی روزمره تأثیر منفی می‌گذارد، بهتر است به مشاور متخصص مشکلات روانشناختی مراجعه کنید. یک مشاور می‌تواند به شما راهنمایی و پشتیبانی لازم را در مدیریت افسردگی‌تان ارائه دهد.
- استفاده از روشهای معالجه: روشهای معالجه مانند تراپی شناختی-رفتاری (CBT) و داروها (در مواردی که پزشک تجویز کرده است) ممکن است در مدیریت افسردگی‌تان موثر باشند. برای مشاوره و دریافت راهنمایی در مورد روشهای معالجه، بهتر است با یک متخصص مشورت کنید.
بهترین راه درمان افسردگی موقعیتی
یکی از بهترین راه های درمان افسردگی موقعیتی، روش معروف به “روان درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد” (Acceptance and Commitment Therapy) می باشد. در این روش، تمرکز بر برقراری ارتباط با احساسات و تجربه های غیرمطلوب است و اینکه چگونه می توانیم با آنها همراهی کنیم و در کنارشان زندگی کنیم.
درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد از چندین عنصر اصلی تشکیل شده است. اولین عنصر، پذیرش است. در این قسمت، فرد آموزش می بیند که احساسات و تجربه های منفی را بپذیرد و آنها را به خوبی درک کند، به جای مبارزه با آنها و سعی در غلبه بر آنها.
عنصر دوم، تعهد است. فرد می آموزد که به ارزش ها، اهداف و آرزوهای خود پایبند باشد و برای رسیدن به آنها اقدام کند. در اینجا، ایجاد تغییر در رفتار و انجام اقداماتی که به سلامت روانی کمک می کند، مورد تاکید قرار می گیرد.
روش مبتنی بر پذیرش و تعهد به فرد اجازه می دهد تا با افسردگی خود همراهی کند و در عین حال به سمت اهداف و ارزش هایش حرکت کند. با کمک تمرینات و فعالیت های مختلف این رویکرد، فرد می تواند درک بهتری از خود و احساسات خود داشته باشد و نقشه ای برای خود برای رسیدن به رضایت و شادی بنویسد.
درمان افسردگی موقعیتی با رویکرد رفتار درمانی
رویکرد رفتار درمانی (CBT) یکی از روش های درمان افسردگی موقعیتی است که بر این اصل تمرکز دارد که رفتارها و افکار ما تأثیر زیادی در حالت های روحی و احساساتمان دارند. در ادامه به بررسی این رویکرد و کاربرد آن در افسردگی موقعیتی می پردازیم.
رویکرد رفتار درمانی بر این فرضیه استوار است که افراد درکنار افکار و احساسات، الگوهای رفتاری خاصی دارند که بر احساسات منفی و افزایش افسردگی تأثیرگذار است. بنابراین، درمان افسردگی با استفاده از رویکرد رفتار درمانی به بررسی این الگوهای رفتاری و تغییر آنها می‌پردازد.
یکی از روشهای مهم در این رویکرد، شناخت و تغییر افکار منفی است. درمانگر با همکاری فرد مبتلا به افسردگی، سعی می‌کند تا به شناسایی افکار منفی و نادرست کمک کند و سپس با استفاده از روشهای مختلف، این افکار را به سمت افکار مثبت و سازنده هدایت کند.
علاوه بر این، رویکرد رفتار درمانی تمرکز قوی بر رفتارها و عادت‌های روزمره دارد. در این رویکرد، فرد مبتلا به افسردگی به تدریج با استفاده از تکنیک‌های روانشناسی و تمرینات محوری که توسط درمانگر تعیین میشود، رفتارهای منفی و غیرسازنده را تغییر می‌دهد و رفتارهای سازنده‌تر و مثبت‌تر را به جای آنها قرار می‌دهد.
در موقعیت‌های خاص، مثل مواجهه با رویدادهای ترسناک یا تغییرات بزرگ در زندگی، رویکرد رفتار درمانی می‌تواند به فرد کمک کند تا با استفاده از تمرینات و تکنیک‌های مختلف متعادلی در رفتار و احساسات خود را حفظ کند. این رویکرد می‌تواند فرد را به تسلط بر موقعیت‌های استرس زا و مدیریت افسردگی موقعیتی بیشتر کمک کند.